Genel

سؤال: ادب در برابر علام الغیوبی که هر چیز را می‏داند و می‏بیند و هیچ‌چیز را نمی‏توان از او پنهان کرد چگونه است؟

سنت سَنیّه  ادب است. هیچ یک از مسایل آن نیست که تهی از نور و ادب باشد. رسول اکرم فرموده است: «اَدَّبَنِی رَبِّی فَاَحْسَنَ تَادِیبِی» یعنی پروردگارم ادب را به صورت زیبایی بر من احسان کرده است؛ مرا ادب کرده است. آری، کسی که در سیره نبوی دقت کند و از سنت سَنیّه  آگاه باشد قطعاً درمی‏یابد که حضرت حق انواع ادب را در وجود حبیب خود جمع کرده است. ترک‌کننده سنت سَنیّه او ادب را ترک می‏کند، و مصداق «بی‌ادب محروم ماند از لطف رب» می‏شود و دچار بی‌ادبی خسران باری می‏گردد.

سؤال: ادب در برابر علام الغیوبی که هر چیز را می‏داند و می‏بیند و هیچ‌چیز را نمی‏توان از او پنهان کرد چگونه است؟ حالاتی را که موجب شرمساری‏ست نمی‏توان از او مخفی کرد. نوعی از ادب تستر است، یعنی پوشاندن آن چیزهایی‏ست که موجب کراهت می‏شود. آیا می‏توان در برابر علام الغیوب چیزی را پوشاند؟

پاسخ: اولاً همان‌طور که صانع ذوالجلال دوست دارد صُنع خود را با کمال اهمیت به زیبایی بروز دهد، چیزهای کریه را زیر پرده‌ها قرار می‏دهد و با تزيين کردن نعمت‌ها نظر دقت را به آن‌ها جلب مي‌کند. به همان ترتیب علاقمند است مخلوقات و بندگانش را در برابر سایر ذی شعوران زیبا جلوه دهد. دیده شدن آنان در وضعیت نامناسب و زشت، نوعی عصیان و خلاف ادب در برابر اسمایی چون جمیل و مزیِّن و لطیف و حکیم خواهد بود.

به این‌ترتیب ادب در سنت سَنیّه  در حقیقت رعایت ادب محض در حدود اسماء صانع ذوالجلال است.   

ثانیاً: یک طبیب درستکار نامحرم‌ترین عضو یک فرد نامحرم را می‏بیند و در مواقع ضروری می‏توان عضو مذکور را به او نشان داد؛ به این خلاف ادب نمی‏گویند، گفته می‏شود اخلاق پزشکی چنین اقتضا می‏کند. لیکن طبیب مزبور با عنوان رجولیت یا اسم واعظ یا با صفت عالم ديني نمی‏تواند نامحرمان مذکور را ببیند. ادب اجازه این کار را نمی‏دهد؛ در غیر این صورت از آن به بی‌حیایی تعبیر می‏شود. به همین صورت صانع ذوالجلال اسامی‏ زیادی داشته، و هر اسم جلوه جداگانه‏یی دارد، مثلاً همان‏طور که اسم «غفار» وجود گناهان و اسم «ستار» وجود تقصیرات را اقتضا دارد، اسم «جمیل» نیز تمایلی به دیدن زشتی ندارد. اسماء جمالیه و کمالیه هم‌چون «لطیف» و «کریم» و «حکیم» و «رحیم» اقتضا می‏کنند موجودات به صورتی زیبا و در بهترین وضعیت ممکن باشند. این اسماء جمالیه و کمالیه نیز می‏خواهند زیبایی‏های خود را در نظر ملائکه و موجودات روحانی و انس و جن با وضعیت پسندیده موجودات و با حسن ادب‏شان نشان دهند.

آداب سنت سَنیّه در واقع اشاره و قاعده و نمونه همین آداب برتر است.

Leave a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*